Οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και τα προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης συνοδεύονται από αυξημένα ποσοστά πολυδύμων κυήσεων. Η συχνότητα εμφάνισης τα τελευταία 20 χρόνια έχει αυξηθεί εντυπωσιακά λόγω της ευρείας χρήσης αυτών των μεθόδων. Στο παρελθόν, η συχνότητα εμφάνισης της δίδυμης κυήσεως ήταν 1/80 και της τρίδυμης 1/8000 κυήσεις σύμφωνα με την υπόθεση του Hellin. Σήμερα η αύξηση προσδιορίζεται στο 53% περίπου για τη δίδυμο, στο 40% για την τρίδυμο κ.ο.κ.
Όπως εξηγήσαμε, η πιθανότητα επιτυχίας εξαρτάται από τον αριθμό και την ποιότητα των εμβρύων που τοποθετούνται στη μητρική κοιλότητα κατά την εμβρυομεταφορά. Παράλληλα, αυξάνει όμως και η πιθανότητα να εμφυτευθούν περισσότερα του ενός έμβρυα, ειδικά όταν η γυναίκα βρίσκεται σε νεαρή ηλικία και όταν τα έμβρυα είναι καλής ποιότητας. Η πολύδυμη κύηση είναι μία από τις παρενέργειες της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και σημειώνεται, τα τελευταία χρόνια, διεθνής τάση για την αποφυγή της.
Συνήθως, οι δίδυμες κυήσεις δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα, υπό την προϋπόθεση ότι η παρακολούθηση γίνεται με αυξημένη εγρήγορση και φροντίδα. Στις τρίδυμες, τετράδυμες κ.λπ. κυήσεις τα προβλήματα είναι πιο συχνά και πιο δύσκολα. Αφορούν και την υγεία της μητέρας και την πιθανότητα πρώιμων και πρόωρων τοκετών. Οι πρώιμοι και πρόωροι τοκετοί αποτελούν τη σοβαρότερη αιτία περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας των εμβρύων και έχουν σχέση με τον αριθμό των κυοφορούμενων εμβρύων.
Η πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στην παρακολούθηση των πολύ χαμηλού βάρους νεογνών από εξειδικευμένους νεογνολόγους στις πλήρως εξοπλισμένες μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών, έχουν περιορίσει την περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Εκτιμάται ότι η μέση διάρκεια κυήσεως είναι 260 ημέρες για τη δίδυμη κύηση έναντι 280 ημερών της μονήρους, για την τρίδυμη είναι 210 ημέρες και για την τετράδυμη 190. Η εμφάνιση προεκλαμψίας είναι πέντε φορές συχνότερη στις πολύδυμες πρωτοτόκους και δέκα φορές στις πολύδυμες πολυτόκους. Τα χειρότερα, αν και σπάνια, επακόλουθα των πρώιμων τοκετών αποτελούν οι εγκεφαλικές αιμορραγίες, που συνδέονται με εγκεφαλική παράλυση.
Για τους παραπάνω λόγους, είναι καλό να περιορίζεται όσο το δυνατόν περισσότερο ο αριθμός των εμβρύων που μεταφέρονται στη μητρική κοιλότητα.Τα τελευταία χρόνια υπάρχει στην Ευρώπη μια σαφής τάση μείωσης του αριθμού των μεταφερομένων εμβρύων με αποτέλεσμα το ποσοστό των των τρίδυμων κυήσεων μετά από εξωσωματική να κατέλθει στο 0,4% ενώ των τοκετών διδύμων στο 16,5% (πηγή: ESHRE EIM 2020).
Εάν, παρά τις προφυλάξεις αυτές, σημειωθεί ανεπιθύμητη πολύδυμη κύηση, υπάρχει η λύση της μείωσης του αριθμού των εμβρύων, αλλά η διαδικασία αυτή εγείρει μεγάλα δεοντολογικά και ηθικά θέματα.
Τέλος, έχει παρατηρηθεί (σπανιότατα) φυσιολογική διδυμοποίηση μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση: ένα έμβρυο που διασπάται μετά την εμβρυομεταφορά είναι δυνατόν να δώσει μονωογενή δίδυμα τέκνα.
