• Υποστηρικτική ψυχολογία
• Στόχος της συμβουλευτικής ψυχολογίας
• Συμβουλευτική ψυχολογία και εξωσωματική γονιμοποίηση
• Είδη συμβουλευτικής ψυχολογίας

 

Υποστηρικτική ψυχολογία

Τα προβλήματα που σχετίζονται με τη γονιμότητα επηρεάζουν γενικώς την ψυχολογική κατάσταση ενός ζευγαριού. Δημιουργούν ανησυχία, ανυπομονησία, ενοχές και ένταση αλλά αφήνουν επίσης συναισθήματα λύπης, κατάθλιψης, απορύθμισης και οδηγούν σε απομόνωση.

Η Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή μέσα στις ειδικές μονάδες, είναι κατ’ εξοχήν αγχογόνος διαδικασία. Για πολλά ζευγάρια η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η «τελευταία ευκαιρία» να αποκτήσουν ένα βιολογικά δικό τους παιδί και αυτό τα οδηγεί σε βαριά συναισθηματική φόρτιση. Είναι πολύ σημαντικό για τα ζευγάρια αυτά, να θυμούνται ότι η υπογονιμότητα δεν είναι δική τους επιλογή, όμως η απόφαση να υπερβούν τη δυσκολία αυτή είναι καθαρά δική τους. Επίσης, θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η θεραπεία της εξωσωματικής γονιμοποίησης δε φέρνει πάντα άμεσα αποτελέσματα.

Χρειάζεται υπομονή, κουράγιο και θετική αντιμετώπιση της κατάστασης.

Προβλήματα σχετικά με την αναπαραγωγή, όπως, αποβολές, παλίνδρομες κυήσεις, εκτρώσεις, επερχόμενη εμμηνόπαυση, προβλήματα σπέρματος και αποτυχημένες προσπάθειες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελούν αιτία για την εμφάνιση απρόσμενης ψυχολογικής κρίσης και συναισθηματικής διαταραχής στη γυναίκα, στον άνδρα, στις σχέσεις του ζευγαριού αλλά και στις οικογενειακές σχέσεις.

Η επικοινωνία με επιστήμονες εξειδικευμένους στην ψυχολογική υποστήριξη αποτελεί για τα ζευγάρια αυτά μια σημαντική διέξοδο που όπως αποδείχθηκε προσφέρει μεγάλη βοήθεια. Στόχος του συμβούλου γονιμότητας είναι να διερευνήσει, να κατανοήσει και να επιλύσει τα θέματα που ανακύπτουν από το ζήτημα της υπογονιμότητας και της θεραπείας της εξωσωματικής γονιμοποίησης καθώς επίσης και να εντοπίσει τρόπους αποτελεσματικής αντιμετώπισης του προβλήματος.

Πρέπει να τονίσουμε ότι η εμπειρία και οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει, πως παράλληλα με τη μελέτη της σωματικής υγείας και των οργανικών και λειτουργικών παραμέτρων, που έχουν σχέση με τη γονιμότητα, πρέπει να φροντίζουμε και για την καλή συναισθηματική και ψυχολογική υγεία των ζευγαριών.

 

Στόχος της συμβουλευτικής ψυχολογίας

Η Συμβουλευτική Ψυχολογία μας παρέχει την απαραίτητη υποστήριξη στις δύσκολες περιόδους της ζωής μας, μας βοηθά να αντιληφθούμε τι μας συμβαίνει ώστε να οδηγηθούμε στην πραγματική αιτία του προβλήματος και μαζί με τη βοήθεια του συμβούλου, βήμα προς βήμα να βρούμε τις λύσεις για την αντιμετώπισή του. Ο συμβουλευτικός ψυχολόγος δεν παραμένει αμέτοχος ακούγοντας μόνο το πρόβλημά μας. Συμμετέχει σ’ αυτό βοηθώντας να καταλάβουμε τα αισθήματά μας σχετικά με ότι μας απασχολεί και αν χρειαστεί μας βοηθά να εξερευνήσουμε όλες τις πιθανές οδούς για μια πιο θετική αλλαγή.

Η συμβουλευτική ψυχολογία δεν μπορεί να δώσει λύση σε όλα μας τα προβλήματα. Ωστόσο, το να μοιραζόμαστε τα αισθήματα που κρατάμε μέσα μας, θυμό, άγχος, θλίψη και πολλές φορές ντροπή, με έναν άνθρωπο αμερόληπτο και ανεξάρτητο από κάθε είδους κριτική, μας βοηθά να ξεδιαλύνουμε τα συναισθήματά μας ώστε να μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε ευκολότερα.

 

Συμβουλευτική ψυχολογία και εξωσωματική γονιμοποίηση

Στη χώρα μας σήμερα 15 στα 100 ζευγάρια παρουσιάζουν προβλήματα γονιμότητας. Το γεγονός αυτό, πολλές φορές δημιουργεί προβλήματα, όχι μόνο στο ίδιο το ζευγάρι και στη μεταξύ τους σχέση, αλλά και σε πολλούς τομείς της ζωής τους. Απειλεί την ταυτότητά τους, τον ρόλο τους ως πατέρα και μητέρα, τα όνειρά τους για το μέλλον, τη σχέση τους με τους γονείς, φίλους και συναδέλφους. Ως αποτέλεσμα, τα ζευγάρια αυτά έχουν έντονο άγχος συστηματικά κάθε μήνα, πρώτα ελπίζοντας για μία επιτυχή εγκυμοσύνη και μετά αντιμετωπίζοντας την απογοήτευση μιας πιθανής αποτυχίας.

Η ίδια η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης και των διαφόρων μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι αγχογόνος. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν το ζευγάρι ακολουθεί κάποιο πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης. Πολλές φορές το προστιθέμενο, αυτό, άγχος έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων στο ζευγάρι. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, το στρες μπορεί να προκαλέσει αμηνόρροια (απουσία περιόδου), διαταραχές του κύκλου, διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας στη γυναίκα καθώς και προβλήματα σπέρματος στον άντρα.

Συνήθως, ο συναισθηματικός παράγοντας και οι επιπτώσεις του αγνοούνται και δεν θεραπεύονται με αποτέλεσμα το ζευγάρι να υποφέρει και να απομονώνεται, πράγμα το οποίο προκαλεί εντονότερο στρες που στη συνέχεια επιδρά αρνητικά στην επιτυχία της θεραπείας.

Στην Αγγλία, το 1984 σύμφωνα με την πράξη της Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας αναγνωρίστηκε η ανάγκη της ψυχολογικής υποστήριξης κατά τη διάρκεια της θεραπείας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Επίσης, όλες οι νόμιμες Μονάδες Εξωσωματικής Γονιμοποίησης υποχρεούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες ενός Συμβουλευτικού Ψυχολόγου σε όλα τα υπογόνιμα ζευγάρια.

Στη χώρα μας, πολύ πρόσφατα έχουμε αρχίσει να αναγνωρίζουμε και να παραδεχόμαστε τις συναισθηματικές και ψυχολογικές ανάγκες των υπογόνιμων ζευγαριών. Σε μερικές μονάδες ακολουθείται η νομοθεσία της Αγγλίας αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης και προσφέρεται ψυχολογική υποστήριξη, στη μορφή της Συμβουλευτικής σε θέματα γονιμότητας, εξωσωματικής γονιμοποίησης και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ψυχολογική υποστήριξη θα προσφέρεται στο ζευγάρι και για άλλα σημαντικά ζητήματα όπως:

• Συζυγικά.
• Δυσκολίες στις σχέσεις με την οικογένεια ή τους φίλους.
• Δυσκολία στο ξεκίνημα θεραπείας.
• Δυσκολία στην επιλογή θεραπείας.
• Δυσκολία στην απόφαση να χρησιμοποιηθεί σπέρμα δότη.
• Δυσκολία στο να χρησιμοποιηθεί ωάριο δότριας.
• Καταπολέμηση του άγχους (τεχνικές χαλάρωσης).

 

Είδη συμβουλευτικής ψυχολογίας

Υπάρχουν τέσσερα είδη Συμβουλευτικής που προσφέρονται στα ζευγάρια ανάλογα με τις ανάγκες τους.

Ενημερωτική Συμβουλευτική (Information Counseling)
Σ’ αυτό το είδος συμβουλευτικής, στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το ζευγάρι σχετικά με τη διαδικασία και τις τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, έτσι ώστε να έχουν μία πλήρη εικόνα του τι ακριβώς σημαίνει εξωσωματική γονιμοποίηση και να είναι ικανοί να εκφράσουν την άποψή τους.

Συμβουλευτική Επιπτώσεων
Σ’ αυτό το είδος συμβουλευτικής, στόχος μας είναι να βοηθήσουμε το ζευγάρι να εξετάσει και να λάβει υπόψη του όλες τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η προτεινόμενη θεραπεία, στο ίδιο το ζευγάρι, στην οικογένειά του και στο παιδί που θα γεννηθεί ως αποτέλεσμα της θεραπείας αυτής.

Υποστηρικτική Συμβουλευτική
Σ’ αυτό το είδος συμβουλευτικής, στόχος μας είναι να προσφέρουμε στο ζευγάρι την απαραίτητη ψυχολογική και συναισθηματική υποστήριξη σε περιόδους έντονου στρες, όπως για παράδειγμα μία αποτυχημένη προσπάθεια.

Θεραπευτική Συμβουλευτική
Σ’ αυτό το είδος συμβουλευτικής, στόχος μας είναι να βοηθήσουμε το ζευγάρι να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της υπογονιμότητας και της θεραπείας της εξωσωματικής, καθώς επίσης να το βοηθήσουμε να επιλύσει τα προβλήματα που η διαδικασία αυτή μπορεί να προκαλεί. Συμπεριλαμβάνει ακόμη, τη βοήθεια στο ζευγάρι να προσαρμόσει τις προσδοκίες του και να αποδεχτεί την παρούσα κατάσταση.

Σύμφωνα με τους κανόνες Ηθικής της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, οτιδήποτε ειπωθεί κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, παραμένει εμπιστευτικό. Υπάρχει απόλυτη εχεμύθεια ανάμεσα στον ψυχολόγο και στο ζευγάρι. Έχετε απόλυτη ελευθερία να αποφασίσετε τι θα μοιραστείτε με τον ή την σύμβουλο. Θα εκτιμήσει οτιδήποτε πείτε και θα σεβαστεί τη σιωπή σας.