Με τον όρο βλαστοκύστη περιγράφεται ένα συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης του εμβρύου, μετά από 5-6 ημέρες καλλιέργειας. Θεωρητικά, η ανάπτυξη βλαστοκύστης είναι δείγμα ομαλής εξέλιξης του κάθε εμβρύου. Επίσης, έχει τεκμηριωθεί ότι τα έμβρυα που φθάνουν στο στάδιο της εκκολαπτόμενης βλαστοκύστης έχουν περίπου διπλάσια πιθανότητα να εμφυτευθούν.

Η ώριμη βλαστοκύστη χαρακτηρίζεται από τη διόγκωσή της, τη λέπτυνση της διαφανούς ζώνης και τη συσσώρευση υγρού μεταξύ των κυττάρων: σχηματίζεται έτσι μια κοιλότητα (βλαστοκήλη). Στο στάδιο αυτό το έμβρυο αποτελείται από 60-120 κύτταρα, τα οποία σχηματίζουν δύο διακριτές ομάδες. Μία εξωτερική στοιβάδα κυττάρων, την έξω κυτταρική μάζα (η τροφοβλάστη) από την οποία θα σχηματισθεί ο πλακούντας, και μία έσω κυτταρική μάζα (η εμβρυοβλάστη) από την οποία θα σχηματισθεί το κυρίως έμβρυο.

Το επόμενο στάδιο είναι η εκκόλαψη της βλαστοκύστης από τη διαφανή ζώνη. Αυτό καθίσταται δυνατόν μέσω της συντονισμένης πίεσης που ασκείται στην ολοένα λεπτυνόμενη διαφανή ζώνη από τη διόγκωση του εμβρύου και της προοδευτικής διάβρωσής της από ένζυμα. Το αποτέλεσμα είναι ότι η διαφανής ζώνη ρήγνυται και από την οπή η βλαστοκύστη εκκολάπτεται, μέχρις ότου αποκολληθεί πλήρως. Θεωρείται ότι η εκκόλαψη συνιστά και έναν πιθανό μηχανισμό διδυμοποίησης: εάν το έμβρυο διαχωρισθεί σε δύο ημι-έμβρυα κατά την εκκόλαψη, είναι δυνατόν αυτά να αναπληρώσουν τα «χαμένα» τους κύτταρα και να αναπτυχθούν σε δύο γενετικώς όμοιους, αλλά χωριστούς οργανισμούς (όμοια ή μονοωγενή δίδυμα τέκνα, που έχουν υποχρεωτικά το ίδιο φύλο και αποτελούν το ένα «γενετικό κλώνο» του άλλου).

Σε αυτό το στάδιο η βλαστοκύστη περιβάλλεται ακόμη από την διαφανή ζώνη και ο συνολικός όγκος του εμβρύου παραμένει σταθερός. Ωστόσο, καθώς η κοιλότητα της βλαστοκύστης αυξάνεται, με συνέπεια τη διόγκωσή της, η διαφανής ζώνη προοδευτικά εξασθενεί και λεπτύνεται μέσω της συντονισμένης πίεσης που ασκείται από τη διόγκωση του εμβρύου και της προοδευτικής διάβρωσής της από ένζυμα που εκκρίνονται από τη βλαστοκύστη. Η διαφανής ζώνη τελικώς ρήγνυται και από την οπή η βλαστοκύστη εκκολάπτεται, δηλαδή εξέρχεται σταδιακά από τη διαφανή ζώνη, από την οποία αποσπάται εντελώς (6η ημέρα). Με τον τρόπο αυτό η τροφοβλάστη αποκαλύπτεται, επιτρέποντας έτσι την προσκόλληση του εμβρύου στην επιφάνεια του ενδομητρίου.

Θεωρείται ότι η εκκόλαψη συνιστά και έναν πιθανό μηχανισμό διδυμοποίησης: εάν το έμβρυο διαχωριστεί σε δύο ημι-έμβρυα κατά την εκκόλαψη, είναι δυνατόν αυτά να αναπληρώσουν τα «χαμένα» τους κύτταρα και να αναπτυχθούν σε δύο γενετικώς όμοιους, αλλά χωριστούς οργανισμούς (όμοια ή μονο-ωογενή δίδυμα τέκνα, που έχουν υποχρεωτικά το ίδιο φύλο και αποτελούν το ένα «γενετικό κλώνο» του άλλου).

Θεωρητικά, η ανάπτυξη βλαστοκύστης είναι δείγμα ομαλής εξέλιξης του κάθε εμβρύου. Επίσης, έχει τεκμηριωθεί ότι τα έμβρυα που φθάνουν στο στάδιο της εκκολαπτόμενης βλαστοκύστης έχουν περίπου διπλάσια πιθανότητα να εμφυτευθούν. Η ενεργοποίηση του εμβρυϊκού γονιδιώματος γίνεται μετά το στάδιο των 4-8 κυττάρων. Επομένως η συνεισφορά του πατρικού γενετικού υλικού και η συνολική αξιολόγηση του δυναμικού των εμβρύων εκτιμάται ακριβέστερα μετά από 5-6 ημέρες από την ωοληψία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν το σπέρμα είναι πτωχής ποιότητας όπως σε περιπτώσεις βαριάς ΟΑΤ (ολίγο-ασθενο-τερατο-ζωοσπερμία) ή λήψης σπερματοζωαρίων από τον ορχικό ιστό.

Οι σημερινές δυνατότητες της τεχνολογίας στον τομέα της παρασκευής των ειδικών καλλιεργητικών μέσων επιτρέπουν τη διατήρηση και ανάπτυξη των εμβρύων υπό εργαστηριακές συνθήκες μέχρι και 6 ημέρες, χωρίς μείωση της βιωσιμότητάς τους. Ουσιαστικά, τα σύγχρονα καλλιεργητικά μέσα είναι προσαρμοσμένα στις θρεπτικές και μεταβολικές ανάγκες των αναπτυσσόμενων εμβρύων, αποτελώντας μια προσομοίωση των συνθηκών της μήτρας.

Ωστόσο, δεν μπορούμε να αποκλείουμε θεωρητικά το ενδεχόμενο, κάποια έμβρυα να αναπτύσσονταν καλύτερα αν είχαν τοποθετηθεί στη μήτρα νωρίτερα από το να περάσουν τη δοκιμασία της παρατεταμένης καλλιέργειας στο εργαστήριο.

Πρακτικά όμως σε ένα εργαστήριο εξωσωματικής με εμπειρία στην καλλιέργεια βλαστοκύστεων και τον απαραίτητο ποιοτικό έλεγχο στις συνθήκες καλλιέργειας, τα έμβρυα υψηλότερης ποιότητας και δυναμικής θα φτάσουν στο στάδιο της βλαστοκύστης υπό συνθήκες καλλιέργειας, προσφέροντας στην Εμβρυολόγο ένα ισχυρό κριτήριο επιλογής των καλύτερων εμβρύων για μεταφορά. Γι' αυτούς τους λόγους η μεταφορά βλαστοκύστεων συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά κύησης σε σύγκριση με εμβρυομεταφορά 2ης -3ης ημέρας.

Το ποσοστό επιτυχίας κυήσεως της «Ευγονίας» μετά από καλλιέργεια και μεταφορά βλαστοκύστεων είναι υψηλό και ξεπερνά το 80% ανά εμβρυομεταφορά για γυναίκες όλων των ηλικιών. Ειδικότερα για τις ηλικίες <35 το θετικό τεστ έφθασε στο εντυπωσιακό ποσοστό του 85% ανά ΕΤ τα τελευταία έτη (2012-2018). Επίσης σε υψηλό επίπεδο ανήλθαν τα ποσοστά για ηλικίες 35-39 ( 77%) και άνω των 40 (70%).

Δείτε αναλυτικά τα Ποσοστά επιτυχίας