Με τον όρο ωοθηκικές εφεδρείες εννοούμε τα αποθέματα των ωοθηκών σε αριθμό ωοθυλακίων, που εκφράζεται με τη δυναμική των ωοθηκών να στρατολογούν ωοθυλάκια όταν διεγερθούν με φάρμακα. Με την αύξηση της ηλικίας έχουμε μικρότερη ανταπόκριση των ωοθηκών στις εξωγενείς φαρμακευτικές γοναδοτροπίνες (π.χ. Puregon, Gonal, Altermon, Menopur κ.λπ.).
Ο στόχος της εκτίμησης των ωοθηκικών εφεδρειών είναι να υπολογίσουμε με αξιόπιστο τρόπο τον αριθμό των ωοθυλακίων, και επομένως των ωαρίων, που απομένουν σε μια δεδομένη χρονική στιγμή στις ωοθήκες μιας γυναίκας.
Η ακριβής εκτίμηση των ωοθηκικών εφεδρειών είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης. Γιατί βοηθά στην πρόβλεψη της ανταπόκρισης στη διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτικές γοναδοτροπίνες. Έτσι μπορεί κανείς να υπολογίσει με αρκετή ακρίβεια τον αριθμό των ωοθυλακίων που πρόκειται να αναπτυχθούν από την ωοθήκη χορηγώντας το βέλτιστο φαρμακευτικό πρωτόκολλο και τη σωστή δόση.
Ο αριθμός των ωαρίων που θα ληφθούν εξαρτάται από τον αριθμό των ωοθυλακίων που θα αναπτυχθούν και συνδέεται με την πιθανότητα επιτυχίας κυήσεως. Επομένως η σωστή εκτίμηση των ωοθηκικών εφεδρειών προσφέρει μια αξιόπιστη-ακριβέστερη πρόγνωση, στην πιθανότητα επιτυχίας κυήσεως.
Στην Ευγονία, παρακολουθώντας τις επιστημονικές εξελίξεις, χρησιμοποιούμε την υπερηχογραφική εκτίμηση των ωοθηκών (αριθμός καταβολών και όγκος ωοθηκών) με χρήση τεχνολογίας 4D, καθώς τη μέτρηση της ΑΜΗ, FSH και οιστραδιόλης, για τον ακριβή προσδιορισμό των ωοθηκικών εφεδρειών και την εξατομικευμένη επιλογή του βέλτιστου πρωτοκόλλου διέγερσης.
Ωοθυλάκια και ηλικία
Η παραγωγή των ωαρίων μιας γυναίκας ξεκινά κατά τη διάρκεια της εμβρυικής ανάπτυξης της ωοθήκης. Σε αυτή τη φάση τα αρχέγονα γεννητικά κύτταρα, που ονομάζονται ωογόνια, πολλαπλασιάζονται γρήγορα με μιτωτικές διαιρέσεις. Στην 20η εβδομάδα της εμβρυικής ζωής τα ωογόνια φτάνουν περίπου τα 7 εκατομμύρια, που αποτελούν το μέγιστο αριθμό γεννητικών κυττάρων σε ολόκληρη τη ζωή μιας γυναίκας. Από τη στιγμή αυτή, ο αριθμός τους μειώνεται δραματικά με τη διαδικασία της ατρησίας. Έτσι, στη γέννηση αριθμούν περίπου τα 1-2 εκατομμύρια, ενώ στην ήβη απομένουν περίπου 300-400.000. Αυτό το απόθεμα δεν ανανεώνεται, αλλά μειώνεται προοδευτικά με την πάροδο της ηλικίας της γυναίκας. Στην ηλικία των 37 ετών στην ωοθήκη βρίσκονται περίπου 25.000 αρχέγονα ωοθυλάκια, ενώ στη εμμηνόπαυση απομένουν περίπου 1000, τα οποία εξαφανίζονται μέχρι τα 71 έτη.