- Μακρό πρωτόκολλο (Long)
- Έναρξη καταστολής στο μακρό πρωτόκολλο
- Έλεγχος καταστολής στο μακρό πρωτόκολλο
- Μακρό πρωτόκολλο 2ης ημέρας
- Μακρό πρωτόκολλο 21ης ημέρας
- Μακρό πρωτόκολλο υπό αντισυλληπτικό
Μακρό πρωτόκολλο (Long)
Το μακρό (long) πρωτόκολλο έχει μακρά περίοδο εφαρμογής. Η πρώτη δημοσίευση έγινε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet από τους Porter και συνεργάτες το 1984. Ονομάζεται GnRH agonist down regulation protocol ή απλά long. Η φιλοσοφία του στηρίζεται στην καταστολή της υπόφυσης και επομένως στην πρόληψη της άκαιρης ανόδου της LH. Είναι γνωστό ότι η άκαιρη αιχμή της LH θα προκαλούσε ρήξη των ωοθυλακίων (ωοθυλακιορρηξία) πριν την ωοληψία και την απρόσμενη απώλεια των ωαρίων.
Η καταστολή (down regulation) της υπόφυσης γίνεται με τη συνεχή χορήγηση συναγωνιστικών αναλόγων της GnRH (GnRH agonist). Στη συνέχεια με δεδομένη και συνεχιζόμενη την καταστολή της υπόφυσης προχωρούμε στη διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτικές γοναδοτροπίνες με σκοπό την στρατολόγηση και πολλαπλή ανάπτυξη ωοθυλακίων. Δηλαδή ουσιαστικά διακόπτουμε «την επικοινωνία της υπόφυσης με τις ωοθήκες», και «παίρνουμε το τιμόνι» στα χέρια μας.
Στο μακρό πρωτόκολλο διακρίνουμε δύο φάσεις:
- Α΄ φάση: καταστολή μέσω των συναγωνιστικών αναλόγων της GnRH (Arvekap, Daronda, Suprefact, Gonapeptyl). Διάρκεια Α΄φάσης περίπου 10-14 ημέρες.
- Β΄ φάση: διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτικώς παρασκευαζόμενες γοναδοτροπίνες (Puregon, Gonal-F, Altermon, Pergoveris,Merional, Menopur, Bravelle), υπό συνεχιζόμενη καταστολή της λειτουργίας της υπόφυσης. Διάρκεια Β΄φάσης περίπου 10-14 ημέρες.
Η συνολική διάρκεια λοιπόν του μακρού πρωτοκόλλου υπολογίζεται περίπου σε ένα (1) μήνα.
Έναρξη καταστολής στο μακρό πρωτόκολλο
Η έναρξη του συναγωνιστού (Arvekap, Daronda, Suprefact, Gonapeptyl) μπορεί να γίνει:
- την 21η ημέρα του κύκλου σε κανονικό κύκλο 28 ημερών,
- την 2η ημέρα του κύκλου,
- τρεις ημέρες πριν το τέλος της αγωγής με αντισυλληπτικά χάπια.
Δεξιά ωοθήκη σε καταστολή. Η ωοθήκη διακρίνεται χωρίς κυστικές διογκώσεις στο διακολπικό υπερηχογράφημα (αρχείο ΕΥΓΟΝΙΑΣ).
|
Έλεγχος καταστολής. Το ενδομήτριο ελέγχεται λεπτό στο διακολπικό υπερηχογράφημα (αρχείο ΕΥΓΟΝΙΑΣ).
|
Έλεγχος καταστολής στο μακρό πρωτόκολλο
Στο τέλος της Α΄φάσης πραγματοποιείται ο έλεγχος καταστολής της υποφυσιακής και ωοθηκικής λειτουργίας. Για να πληροφορηθείτε την ακριβή ημέρα ελέγχου καταστολής παρακαλούμε επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τις μαίες κατά την ημέρα έναρξης του αναλόγου ή κατά την 1η ημέρα της εμμήνου ρύσεως (περιόδου σας) για να σας καθορίσουν την επόμενη επίσκεψή σας στη Μονάδα.
Ο έλεγχος καταστολής περιλαμβάνει συνήθως διακολπικό υπερηχογράφημα και μετρήσεις ορισμένων ορμονών. Εάν η καταστολή είναι επαρκής, θα σας δώσουμε οδηγίες για να αρχίσετε τη λήψη των γοναδοτροπινών (του 2ου φαρμάκου).
Έναρξη διέγερσης στο μακρό πρωτόκολλο
Αργά το μεσημέρι της ημέρας καταστολής θα επικοινωνήσουμε τηλεφωνικά και θα σας ενημερώσουμε για την ολοκλήρωση της καταστολής και την έναρξη της διέγερσης. Θα λάβετε οδηγίες για τη δόση, την ημέρα έναρξης και τις ώρες λήψης των γοναδοτροπινών (2ου φαρμάκου). Συνεχίζετε τη λήψη του αναλόγου (1ου φαρμάκου) έως το τέλος της θεραπείας στη δόση που θα σας υποδείξουμε.
Μακρό πρωτόκολλο 2ης ημέρας
Στο μακρό πρωτόκολλο 2ης ημέρας η έναρξη του συναγωνιστού της GnRH αρχίζει τη 2η ημέρα του κύκλου. Στην περίπτωση αυτή προκαλείται αρχικά διέγερση και εν συνεχεία καταστολή της υποφυσιακής λειττουργίας, λόγω του μηχανισμού δράσης του συναγωνιστού της GnRH. Ως αποτέλεσμα της αρχικής διέγερσης της ωοθήκης υπάρχει πιθανότητα (περίπου 15-20%) δημιουργίας λειτουργικής κύστης της ωοθήκης.
Λειτουργική κύστη δεξιάς ωοθήκης (διακολπικό υπερηχογράφημα) (αρχείο ΕΥΓΟΝΙΑΣ).
|
Ακολουθεί υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη διακολπική παρακέντηση (αρχείο ΕΥΓΟΝΙΑΣ).
|
Παρατηρούνται επίσης αυξημένα επίπεδα οιστραδιόλης στον έλεγχο της καταστολής. Εάν δημιουργηθεί, η θυλακινική κύστη παρακεντάται διακολπικά υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση και υποχωρεί συνήθως μετά από μερικές ημέρες, καθώς συνεχίζεται η λήψη του συναγωνιστικού αναλόγου. Ο έλεγχος της καταστολής επαναλαμβάνεται μετά μία εβδομάδα και το πρόγραμμα συνεχίζεται μετά την τεκμηρίωση της καταστολής (με νέο υπερηχογράφημα και μέτρηση οιστραδιόλης).
Μακρό πρωτόκολλο 21ης ημέρας
Στο μακρό πρωτόκολλο 21ης ημέρας η έναρξη του συναγωνιστού της GnRH αρχίζει στο μέσον της ωχρινικής φάσης του κύκλου. Εάν ο κύκλος είναι σταθερός (28 ημερών), η ημέρα έναρξης συμπίπτει με την 21η ημέρα του κύκλου. Σε περίπτωση ανώμαλου κύκλου, προσδιορίζεται η ωοθυλακιορρηξία, οπότε η έναρξη του συναγωνιστού προγραμματίζεται επτά ημέρες αργότερα με μέτρηση της τιμής της προγεστερόνης, που εξασφαλίζει ότι βρισκόμαστε στο μέσον της ωχρινικής φάσης του κύκλου.
Μακρό πρωτόκολλο υπό αντισυλληπτικό
Στο μακρό πρωτόκολλο υπό αντισυλληπτικά η έναρξη του συναγωνιστού της GnRH γίνεται τρεις ημέρες πριν τη διακοπή των αντισυλληπτικών (3 χάπια πριν το τέλος). Το πρωτόκολλο προτείνεται συνήθως σε ανώμαλους κύκλους, σε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, σε περιπτώσεις κυστικών διογκώσεων των ωοθηκών κ.λπ.
