Τι είναι;

H ενδομητρική σπερματέγχυση (IUI) είναι η διαδικασία τοποθέτησης επεξεργασμένου σπέρματος στην κοιλότητα της μήτρας (ενδομήτριος).

Η Ευγονία, ως αδειοδοτημένη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής με πείρα δεκαετιών στον χώρο, είναι σε θέση να διενεργεί με υπευθυνότητα και αυτή την μέθοδο ΙΥΑ ακολουθώντας τους κανόνες που ορίζει η νομοθεσία.

Για να ενημερωθείτε αναλυτικά για τη διαδικασία της σπερματέγχυσης ή να κλείσετε ραντεβού πατήστε εδώ.

Πως γίνεται;

Η ενδομητρική σπερματέγχυση πραγματοποιείται μέσω ενός ευλύγιστου καθετήρα, ο οποίος φέρει κατάλληλα επεξεργασμένο σπέρμα και εισάγεται προσεκτικά στη μητρική κοιλότητα δια μέσου του τραχήλου. Η εισαγωγή του καθετήρα προϋποθέτει τη διαστολή του κόλπου με έναν κολποδιαστολέα για την αποκάλυψη του τραχήλου της μήτρας. Όταν ο καθετήρας εισέλθει στην ενδομητρική κοιλότητα, γίνεται έγχυση του σπέρματος. Στη συνέχεια, ο καθετήρας αποσύρεται και η γυναίκα παραμένει σε γυναικολογική θέση για μερικά ακόμη λεπτά. Η όλη διαδικασία διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ανώδυνη.

Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται;

Η ενδομήτριος σπερματέγχυση ενδείκνυται:

• Σε νεαρές γυναίκες με διαβατές σάλπιγγες
• Σε γυναίκες με ένδειξη εχθρικής τραχηλικής βλέννας
• Σε γυναίκες χωρίς σταθερό κύκλο (π.χ με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών  ή διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας ) , όπου πραγματοποιείται πρόκληση ωορρηξίας με φάρμακα
• Σε περιπτώσεις όπου ο σύντροφος έχει φυσιολογική ποιότητα σπέρματος ή εμφανίζει ήπιας έως μέτριας βαρύτητας προβλήματα με την ποιότητα του σπέρματος
• Σε περιπτώσεις όπου ο σύντροφος δεν έχει σπέρμα (αζωοσπερμία), οπότε όμως χρησιμοποιείται σπέρμα δότη
• Σε γυναίκες χωρίς σύντροφο που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν σπέρμα δότη

Θα έχω κάποιο όφελος αν κάνω υστεροσαλπιγγογραφία (ΥΣΓ);

Όπως προαναφέρθηκε, απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή και την επιτυχία της σπερματέγχυσης είναι η διαβατότητα των σαλπίγγων της γυναίκας ή τουλάχιστον της μιας εκ των δύο. Η διαβατότητα ή η απόφραξη των σαλπίγγων μπορεί να διαπιστωθεί μέσω της υστεροσαλπιγγογραφίας, η οποία είναι μία ακτινογραφία που απεικονίζει την μήτρα και τις σάλπιγγες.  Με την ΥΣΓ μπορούν να αποφευχθούν περιπτώσεις  μη επιτυχούς σπερματέγχυσης λόγω αποφραγμένων σαλπίγγων.

Η σπερματέγχυση γίνεται με φάρμακα ή χωρίς;

Η σπερματέγχυση μπορεί να εφαρμοσθεί σε φυσικό κύκλο, δηλαδή χωρίς φάρμακα ή μετά από πρόκληση μονήρους ή πολλαπλής ωοθυλακικής ανάπτυξης με τη βοήθεια φαρμάκων.  Συνήθως η φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών επιλέγεται σε γυναίκες που έχουν άστατο κύκλο όπως στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Πως γίνεται η παρακολούθηση

Η παρακολούθηση γίνεται με σειρά υπερηχογραφημάτων και εξετάσεων αίματος για τον προσδιορισμό των επιπέδων των ορμονών.  Στην Ευγονία θεωρούμε ότι η παρακολούθηση κατ’ αυτόν τον τρόπο δίνει μια καλύτερη εικόνα σε σύγκριση με την παρακολούθηση μόνο με υπερηχογράφημα. Η ωοθυλακιορρηξία είτε επιτυγχάνεται μόνη της, είτε προγραμματίζεται 36 ώρες μετά τη χορήγηση ένεσης χοριακής γοναδοτροπίνης όταν το ή τα ωοθυλάκια έχουν ωριμάσει.

Ποιά ημέρα του κύκλου μου πρέπει να γίνει η σπερματέγχυση;

Η σπερματέγχυση πρέπει να πραγματοποιηθεί όσο το δυνατόν πιο κοντά στην ωοθυλακιορρηξία, καθώς το ωάριο μπορεί να παραμείνει ζωντανό μόλις 24 ώρες μετά από αυτή.  Γι’ αυτό το λόγο θέλουμε να κάνουμε την σπερματέγχυση μερικές ώρες πριν ή μετά την ωορρηξία.

Ποιό το νόημα της σπερματέγχυσης όταν δεν υπάρχει πρόβλημα στον αριθμό των σπερματοζωαρίων;

Σε περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας η σπερματέγχυση πιθανόν να έχει κάποιο μεγαλύτερο όφελος σε σύγκριση με τη σεξουαλική επαφή. Η διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι στη σπερματέγχυση γίνεται επεξεργασία και ενεργοποίηση του σπέρματος στο εργαστήριο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έχουμε περισσότερα καλά προετοιμασμένα σπερματοζωάρια που μπορούν να περάσουν την τραχηλική βλέννα και να γονιμοποιήσουν το ωάριο σε σύγκριση με την σεξουαλική επαφή όπου μόνο τα πιο ισχυρά σπερματοζωάρια μπορούν να τα καταφέρουν.

Πότε πρέπει να γίνει η λήψη σπέρματος;

Ο σύζυγος χορηγεί σπέρμα λίγο πριν την προγραμματισμένη ώρα της σπερματέγχυσης (περίπου 1-2 ώρες πριν). Σε περιπτώσεις δωρεάς σπέρματος, το σπέρμα του δότη φυλάσσεται στην τράπεζα σπέρματος και αποψύχεται 1-2 ώρες πριν την σπερματέγχυση.

Πόσα σπερματοζωάρια χρειάζονται για μια σπερματέγχυση;

Το κατώτατο βιβλιογραφικά καταγεγραμμένο όριο αριθμού επεξεργασμένων σπερματοζωαρίων που κατέληξε σε εγκυμοσύνη είναι 100.000. Ωστόσο, προκειμένου να υπάρξει επιτυχία με αποδεκτή πιθανότητα, ο ελάχιστος κοινώς αποδεκτός αριθμός επεξεργασμένων κινητών σπερματοζωαρίων είναι 2.000.000.

Ποια είναι η διαδικασία προετοιμασίας του σπέρματος;

Η επεξεργασία  του σπέρματος περιλαμβάνει φυγοκέντρηση σε στρώματα διαφορετικής πυκνότητας και έπειτα έκπλυση σε ειδικό καλλιεργητικό μέσο. Ως αποτέλεσμα ξεχωρίζουμε τα πιο ισχυρά κινούμενα σπερματοζωάρια από το σπερματικό υγρό. Το σπερματικό υγρό περιέχει λευκοκύτταρα, ανώριμα γεννητικά κύτταρα και ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που μπορούν να προκαλέσουν κατακερματισμό του DNA, με αποτέλεσμα χαμηλή γονιμοποιητική ικανότητα. Έτσι, μετά την επεξεργασία του σπέρματος στο εργαστήριο μπορεί να βελτιωθεί η γονιμοποιητική του ικανότητα.

Ποσοστά επιτυχίας

Το ποσοστό επιτυχίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (ωοθυλακιορρηξία, ηλικία της γυναίκας, ποιότητα και αριθμός των σπερματοζωαρίων, κ.λπ.). Γενικώς θεωρείται ότι το μέσο αποδεκτό ποσοστό επιτυχίας κυμαίνεται από10-25% ανά προσπάθεια. Αυτό σημαίνει ότι για να επιτευχθεί κύηση μπορεί να απαιτηθούν αρκετές προσπάθειες, ανάλογα με την ποιότητα του σπέρματος του συντρόφου.

Ηλικία και σπερματέγχυση;

Αν η γυναίκα είναι άνω των 40 ετών ή έχει χαμηλό απόθεμα ωαρίων (χαμηλή ΑΜΗ), τότε το ποσοστό επιτυχίας μετά τη σπερματέγχυση μειώνεται σημαντικά. Σε μεγαλύτερες ηλικίες η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας.

Σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση;

H σπερματέγχυση ενδείκνυται στα «εύκολα» περιστατικά υπογονιμότητας. Στις ακόλουθες όμως περιπτώσεις η εξωσωματική γονιμοποίηση αναμένεται να έχει καλύτερα ποσοστά επιτυχίας σε σύγκριση με τη σπερματέγχυση.

• η ποιότητα του σπέρματος του συζύγου έχει σημαντικό πρόβλημα
• η ηλικία της γυναίκας είναι άνω των 40
• το απόθεμα ωαρίων της γυναίκας είναι χαμηλό
• οι σάλπιγγες είναι απεφραγμένες
• έχουν ήδη γίνει πολλαπλές προσπάθειες σπερματέγχυσης χωρίς κάποιο αποτέλεσμα

Τι πρέπει να προσέχετε μετά τη σπερματέγχυση;

Αν δεν υπάρχει κάποια ενόχληση μετά τη σπερματέγχυση δε χρειάζεται να προσέχετε κάτι. Μπορείτε να επιστρέψετε στις ασχολίες σας αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας και δεν χρειάζεται καμμία ιδιαίτερη προφύλαξη. Επίσης, μπορείτε να έρθετε σε σεξουαλική επαφή την ίδια μέρα της σπερματέγχυσης, εφόσον δεν έχετε ενοχλήσεις.

Παραλλαγές της μεθόδου

Η κυριότερη παραλλαγή είναι η σπερματέγχυση με μεγάλο όγκο υγρού - IUTPI (5-6 ml αντί του 0,5 ml που χρησιμοποιείται συνήθως). Το υγρό που περιέχει τα σπερματοζωάρια εγχέεται αργά, γεμίζει την κοιλότητα της μήτρας και τις σάλπιγγες και εκχέεται έως και την περιτοναϊκή κοιλότητα. Στη βιβλιογραφία υπάρχουν μελέτες, στις οποίες έχουν καταγραφεί λίγο υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας με τη μέθοδο αυτή. Ωστόσο, υπάρχουν και μειονεκτήματα: ο χρόνος παραμονής είναι μεγαλύτερος, ενώ χρειάζεται να τοποθετηθεί ειδικός κολποδιαστολέας που συσφίγγει τον τράχηλο, ώστε το υγρό να μην διαφύγει προς τον κόλπο.

Ιστορική αναδρομή

Η σπερματέγχυση είναι η πιο παλαιά μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά πειραματικά στα ζώα το 1780 και στον άνθρωπο το 1791. Επρόκειτο για μια πολύ απλή μέθοδο, που συνίσταται στην τοποθέτηση σπέρματος στον κόλπο (κολπική), ή στην εναπόθεση σπέρματος στο έξω στόμιο του τραχήλου της μήτρας (περιτραχηλική) ή στην έγχυση σπερματοζωαρίων στην κοιλότητα της μήτρας (ενδομήτριος). Πρακτικά, σήμερα, εφαρμόζεται πλέον μόνον η ενδομήτριος σπερματέγχυση.