Κρυοσυντήρηση ονομάζεται η διατήρηση κυττάρων (π.χ. γαμετών, εμβρύων), ιστών (π.χ. τεμαχίων όρχεως ή ωοθήκης) ή ακόμη και ακατέργαστου βιολογικού υλικού (π.χ. σπέρματος) σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, με σκοπό τη χρήση τους σε μεταγενέστερη χρονική στιγμή.

Στη θερμοκρασία των -196οC ο μεταβολισμός διακόπτεται σχεδόν απολύτως, με αποτέλεσμα οι αλλοιώσεις να είναι μηδαμινές. Τέτοιες θερμοκρασίες είναι αδύνατον να επιτευχθούν με οποιουδήποτε τύπου ηλεκτρικό ψυγείο, υπερκαταψύκτες κ.λπ. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι τα αέρια, σε υγροποιημένη μορφή, βρίσκονται από μόνα τους σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Το αέριο που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, αλλά και σε άλλες βιολογικές και ιατρικές εφαρμογές, είναι το υγρό άζωτο (Ν2). Το άζωτο είναι αδρανές μόριο (δεν προκαλεί χημικές αντιδράσεις) και επομένως δεν βλάπτει τα βιολογικά δείγματα.

Η πρώτη επιτυχής γονιμοποίηση μετά από κρυοσυντήρηση σπέρματος (σε βατράχους) το 1945, θεωρείται ότι υπήρξε η αρχή της σύγχρονης κρυοβιολογίας. Οι πρώτες τράπεζες σπέρματος για κτηνοτροφική εφαρμογή λειτούργησαν το 1949. Οι πρώτες επιτυχείς σπερματεγχύσεις στον άνθρωπο μετά από κρυοσυντήρηση σπέρματος αναφέρθηκαν το 1953 (συντήρηση σε ξηρό πάγο, δηλαδή στερεοποιημένο CO2 θερμοκρασίας -70ºC) και το 1964 σε υγρό άζωτο. Η κρυοσυντήρηση εμβρύων εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά με επιτυχία σε πειραματόζωα το 1972 και στον άνθρωπο το 1984.

Σήμερα, η κρυοσυντήρηση είναι μέθοδος ρουτίνας, που επιτρέπει τη διατήρηση των γαμετών και των εμβρύων για παρατεταμένο χρονικό διάστημα (μια πενταετία ή και περισσότερο).

Δείτε περισσότερα:

• Κρυοσυντήρηση εμβρύων
• Κρυοσυντήρηση σπέρματος
• Κρυοσυντήρηση ωαρίων